Erdal Nuhbasa – Hukuk ve Danışmanlık Bürosu – Hizmetlerimiz

ERDAL NUHBASA

HUKUK VE DANIŞMANLIK BÜROSU

inheritance-law-miras

Miras Hukuku Nedir? Mirasçıların Bilmesi Gereken Her Şey

      Miras hukuku, bir kişinin ölümünden sonra mirasının nasıl ele alınacağını belirleyen yasalar bütünüdür. Varlıkların dağıtımı, borçların ödenmesi ve mirasçıların haklarını kapsar. Miras hukukunun özellikleri yargı yetkisine göre değişir, ancak genel ilkeler çoğu hukuk sisteminde tutarlı kalır.

     Türk miras hukuku, yasal ve atanmış mirasçıların hakları, vasiyetnameler, miras sözleşmeleri ve tereke taksimi konularını detaylandıran Türk Medeni Kanunu ile düzenlenmektedir. Türkiye’de mal varlığı olan hem vatandaşlar hem de yabancılar için geçerli olan bu kanun, adil dağıtımı sağlamakta ve aile üyelerinin haklarını korumaktadır.

    Yasal mirasçılar arasında altsoy, eş, ebeveynler, kardeşler ve büyükanne ve büyükbabalar yer alır ve paylar hayatta kalanlara göre değişir. 

Miras hukukunun temel bileşenleri şunlardır:

  • Vasiyetler ve Vasiyetnameler: Vasiyetname, bir kişinin varlıklarının ölümünden sonra nasıl dağıtılacağını özetleyen yasal bir belgedir. Bireylerin mülkleriyle ilgili isteklerini belirtmelerine, reşit olmayan çocuklar için vasi tayin etmelerine ve süreci yönetmesi için bir icra memuru atamalarına olanak tanır. Vasiyetname olmadan miras, ölen kişinin istekleriyle uyuşmayabilecek olan vasiyet yasalarına göre dağıtılır.

  • Vasiyetsiz İntikal: Bir kişi vasiyeti olmadan öldüğünde, mirası vasiyet kanunlarına göre dağıtılır.

  • Vasiyetle İntikal: Bir kişi geçerli bir vasiyetname bıraktığında, mirası vasiyetnamede belirtilen isteklerine göre dağıtılır.

  • Varisler: Eşler, çocuklar veya diğer akrabalar gibi yasal olarak merhumdan miras alma hakkına sahip kişiler.

  • İcracı/Yönetici: Terekenin yönetiminden ve varlıkların dağıtımının sağlanmasından sorumlu kişi.

  • Saklı Pay : Bazı mirasçılar, merhumun isteğine bakılmaksızın mirastan “saklı pay” alma hakkına sahiptir. Bu, eşler ve çocuklar gibi yakın aile üyelerinin mirastan asgari bir pay almasını sağlar.

Yasal Mirasçılar Kimlerdir?

    Türk miras hukukunun benzersiz özelliklerinden biri, mirasçıları üç hiyerarşik sınıfa ayıran “sınıf (zümre) sistemi “dir: Türkiye’de miras üç “derece” halinde düzenlenmiştir.

  •   Birinci Derece: Bu grup merhumun altsoyunu (çocuklar, torunlar) ve eşini içerir. Hem çocuklar hem de eş hayatta olduğunda, genellikle terekenin dörtte üçü (¾) torunlara giderken, eş dörtte birini (¼) alır. Eğer eş ölmüşse ya da ölüm sırasında hayatta değilse, mirasın tamamı altsoylara geçer.

  •   İkinci Derece: Hayatta kalan çocuk yoksa, tereke hayatta kalan eşle birlikte merhumun ebeveynlerine ve onların soyundan gelenlere (merhumun kardeşleri) geçer. Bu senaryoda, terekenin yarısı genellikle eşe ayrılırken diğer yarısı ebeveynlere veya onların mirasçılarına gider.

  •   Üçüncü Derece: Birinci ve ikinci derece mirasçıların olmaması durumunda, miras merhumun büyükanne ve büyükbabasına ve onların soyundan gelenlere (teyzeler, amcalar, kuzenler gibi) geçer. Özellikle, sadece üçüncü derece akrabalar varken merhumun eşi hayattaysa, eş mirasın tamamını alabilir.

Şart Eşin Payı Diğer Mirasçıların Payı
Mevcut altsoylar (çocuklar, torunlar)
1/4
Altsoylar 3/4 alır, eşit olarak paylaşılır
Altsoy yok, ebeveynler mevcut
1/2
Ebeveynler 1/2 oranında eşit paylaşır
Altsoyları veya ebeveynleri yok, kardeşler var
1/2
Kardeşler 1/2 oranında eşit paylaşır
Yakın mirasçı yok, büyükanne ve büyükbabalar mevcut
1/4
Büyükanne ve büyükbabalar 1/4’ünü eşit olarak paylaşır
Eş dışında mirasçı yok
%100

Mirasçılık Belgesi Nasıl Alınır?

    Sevilen bir kişinin vefatından sonra, mirasçıların miras üzerindeki yasal haklarını resmileştirmek için bir mirasçılık belgesi (veraset ilamı) almaları gerekir. Bu belge aşağıdaki kurumlardan biri tarafından verilir

  • Yerel Hukuk Mahkemesi (Sulh Hukuk Mahkemesi) veya
  • Noter. 

    Sertifika kritik bir belgedir; hem taşınır hem de taşınmaz varlıkların yasal olarak devredilmesini sağlar. Ancak, birden fazla mirasçı söz konusu olduğunda, gayrimenkul ve diğer varlıkların devrini koordine etmek zor olabilir. Bu gibi durumlarda, mülkün bölünmesi ve anlaşmazlıkların çözülmesi için yasal işlem yapılması gerekebilir.

Mirastan Feragat Edebilir miyim?

   Her miras faydalı değildir. Merhumun yükümlülükleri mal varlığını aşıyorsa, mirasçılar paylarından feragat etme hakkına sahiptir. Bu karar ölümden sonraki üç ay içinde verilmelidir. Kısmi feragate izin verilmediğini unutmamak önemlidir.

Mirasın Paylaşımı Davası ve Uyuşmazlıkların Çözümü

    Mirasçılar mülkün nasıl paylaşılacağı konusunda anlaşamadıklarında, genellikle “Ortaklığın Giderilmesi Davası” veya müşterek mülkün paylaşılması olarak bilinen bir taksim davası açabilirler.

  • Mahkeme Yargı Yetkisi: Sulh Hukuk Mahkemesi bu davalar için belirlenmiş forumdur. Eğer gayrimenkul söz konusu ise, davaya gayrimenkulün bulunduğu yerdeki mahkeme bakacaktır.
  • Davayı Kim Başlatabilir: Miras üzerinde yasal hakkı olan herhangi bir mirasçı, diğer tüm mirasçıların rızasına ihtiyaç duymadan dava açabilir. 
  • Yasal Masraflar: Yasal ücretlerden başlatan mirasçı sorumludur. Ancak bu masraflar daha sonra nihai dağıtımdan önce terekeden orantılı olarak düşülür.

    Bu süreç sadece mirasın adil bir şekilde paylaşılmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda anlaşmazlıkların uzun sürmeden çözülmesi için bir mekanizma sağlar.

Ölümle İlgili Tasarruflar Nelerdir?

      Bireyler varlıklarının dağılımını şu yollarla belirleyebilirler:

  • Vasiyetname: Merhumun ölümünden sonra belirli varlıkların nasıl tahsis edileceğini belirtmesine izin verilmesi.
  • Mirasçılık Sözleşmesi: Vefat eden kişinin yaşamı boyunca, terekesinin gelecekteki dağıtımına ilişkin yapılan anlaşmalar.

    Ancak, bu ölüme bağlı tasarruflar yasal sınırlamalara tabidir. Türk Medeni Kanunu, özellikle “saklı pay” mekanizması aracılığıyla belirli mirasçıların haklarını korumak için kısıtlamalar getirmektedir.

    Saklı Pay Nedir?

    Saklı Pay, vasiyetname veya miras sözleşmesinin şartlarından bağımsız olarak, yasal olarak hak sahibi mirasçıların (çocuklar gibi) alması gereken asgari miras payıdır.
   Bir örnekle bunu anlamak daha kolay olacaktır: Eğer çocuklar yasal olarak mirasın dörtte üçünü (¾) alma hakkına sahipse, saklı pay onların payının yarısı olarak tanımlanabilir. Bu payı azaltmaya yönelik herhangi bir tasarruf iptale tabi olabilir. Bu denge, bireylerin mal varlıklarını dağıtma özgürlüğüne sahip olurken, yakın aile üyelerinin haklarının korunmasını sağlar.

     Bazı durumlarda, ölüme bağlı tasarruf koşullarının yerine getirilmemesi ya da saklı payın tehlikeye atılması halinde, mirasçılar bu tür tasarrufların geçerliliğine itiraz edebilirler: 

  • İptali Davası: Saklı pay haklarını ihlal eden bir işlemi iptal etmek.
  • Tenkis Davası: Dağıtımı, ayrılan kısım korunacak şekilde ayarlamak için. 

    Bu yasal yollar mirasçılar için ek bir koruma katmanı sağlayarak merhumun son arzularının yasal olarak mirastan pay alma hakkına sahip olanları haksız bir şekilde dezavantajlı duruma düşürmemesini sağlar.

Size Nasıl Yardımcı Olabilirim?

     İster mal paylaşımı, ister mirasçılar arasındaki anlaşmazlıklar ile uğraşıyor olun, ister vasiyetler ve yaşam bakımı anlaşmaları gibi yasal belgeler konusunda yardıma ihtiyaç duyuyor olun, miras hukukunda yolunuzu bulmak karmaşık olabilir. Deneyimli ekibimiz, durumunuza özel açık ve erişilebilir tavsiyeler sunmak için burada. Haklarınızın korunmasını sağlarken, mirasçılık belgesi almaktan mahkemedeki anlaşmazlıkları çözmeye kadar sürecin her adımında size rehberlik ediyoruz.

     Hizmetlerimiz:

  • Vasiyetname ve Miras Sözleşmelerinin Hazırlanması ve Gözden Geçirilmesi
  • Mirasçılık Belgesi Başvurularında Yardım
  • Bölünme İhtilaflarının ve Miras Davalarının Ele Alınması
  • Feragat ve Yasal Çözümler Konusunda Danışmanlık


     Yaklaşımımız, her müşterinin haklarını ve mevcut yasal seçenekleri anlamasını sağlamak için derinlemesine yasal uzmanlığı açık iletişim taahhüdüyle birleştirir. Başka sorularınız varsa veya kişiselleştirilmiş hukuki tavsiyeye ihtiyacınız varsa, lütfen benimle iletişime geçin size yardımcı olmak için buradayız!

Diğer Yazılar
Yurtdışından Avukata Nasıl Vekalet Verilir?
Yurt dışında yaşayan bir yabancı olarak Türk konsolosluğu veya noter gibi yerel makamlar aracılığıyla Türkiye'de bir avukata nasıl vekaletname vereceğinizi öğrenin...
Deport (Sınır Dışı) Kararı Nasıl İptal Edilir?
Türkiye'den deport edilmekle karşı karşıyaysanız, kararın iptali için hızlı hareket etmelisiniz, yoksa her şey için geç olabilir...
Kaçak Yabancılara Af ve Çalışma İzni
Türkiye'de ev hizmetlerinde çalışmak isteyen yasadışı yabancılar için af getirildi. İçişleri Bakanlığı, Mart 2025'ten itibaren e-ikamet sistemi üzerinden randevu alamayan kişilerin manuel başvuru...
Avukata Vekaletname Nasıl Verilir?
Eğer Avukata vekaletname vermek istiyorsanız bunu üç şekilde yapmanız mümkündür. Türk Noterliği, kendi ülkenizdeki noterlik ve Türk Konsolosluğu aracılığıyla...
Türkiye’de Vergisiz Araç Satın Alma
Yabancıların Türkiye'de yasal olarak nasıl vergisiz araç satın alabileceklerini öğrenin. Belgeler, kurallar ve hukuki desteği içeren kılavuz...
Türkiye’de Çalışma İzni Nasıl Alınır?
Türkiye'de çalışma izni olmadan çalışıyorsanız, denetimler sırasında tespit edildiğinizde giriş yasağı ve para cezası gibi cezalarla karşılaşabilirsiniz...
Tahdit (Giriş Yasağı) Kodları ve Anlamları
Bir giriş yasağınız olduğunda, yasağın nedenini açıklayan bir tahdit kodu alacaksınız. Hangi durum için hangi kısıtlama kodu verilir?...
Türkiye’de Kısa Dönem İkamet Başvurusu Nasıl Yapılır?
Türkiye'de 180 gün içinde 90 günden fazla kalmak istiyorsanız, kısa dönem ikamet başvurusunda bulunmanız gerekir...
Boşanma Davası Sırasında ve Sonrasındaki Nafaka Türleri
Boşanma davası sırasında ve sonunda mali konular en önemli konulardır. Nafaka da bu konularda kilit bir rol oynamaktadır...
Türk Miras Hukuku: Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Türk Miras Hukuku'nun yasal mirasçılar, vasiyetler, tereke dağıtımı ve veraset kurallarını kapsayan Türk Medeni Kanunu kapsamındaki haklarınızı nasıl koruduğunu öğrenin...